Πολλές φορές έχετε δει τους δύο αυτούς όρους στην περιγραφή μιας οθόνης τηλεόρασης, αλλά και μόνιτορ. Ειδικότερα όμως στις TV, αυτοί οι δύο όροι εμφανίζονται πιο συχνά: LED ή LCD. Και το ερώτημα έρχεται αναπόφευκτα: τι σημαίνουν, ποιες οι διαφορές τους και ποια να προτιμήσουμε;
Είναι ένα ερώτημα που συχνά γίνεται και η αιτία είναι ότι φταίνε τα ακρωνύμια: στην ουσία μια LED οθόνη είναι LCD, όμως πώς φτάσαμε να έχουμε δύο διαφορετικούς όρους και αυτοί να μπερδεύονται μεταξύ τους; Αυτό ίσως να σας εκπλήξει λίγο.
Μια LED οθόνη είναι LCD
Παρόλο που έχουν ένα κάπως διαφορετικό ακρωνύμιο, όλες οι LED οθόνες είναι ένας τύπος των LCD οθονών (Liquid Crystal Displays). Ο ακριβέστερος όρος είναι για την ακρίβεια, «LED-backlit LCD TV» (όπου backlit = οπίσθια φωτιζόμενη), αλλά είναι πολλά για να τα λες συνεχώς κι έτσι μείναμε με το LED.
Όμως και οι δύο τύποι χρησιμοποιούν ακριβώς το ίδιο πάνελ υγρών κρυστάλλων LCD προκειμένου να απεικονίσουν την εικόνα που βλέπουμε τελικά. Αποτελούνται από δύο φύλλα υλικού που μπορεί να πολωθεί ηλεκτρικά (polarizing) με ένα ειδικό μείγμα υγρών κρυστάλλων ανάμεσα. Όταν περνάει ρεύμα από το όλο σύστημα, οι κρύσταλλοι παίρνουν συγκεκριμένες θέσεις, έτσι ώστε το φως να περνάει ή να μην περνάει. Σκεφτείτε τον κάθε κρύσταλλο σαν ένα διακόπτη που αφήνει το φως να περνάει ή όχι ανάλογα την κατάσταση πόλωσής του.
Αφού λοιπόν πρόκειται ουσιαστικά για την ίδια τεχνολογία, θα αναρωτιέστε προς τι ο θρήνος και ο σπαραγμός και γιατί έχουμε δυο διαφορετικές κατηγορίες τελικά. Βασικά κάποτε υπήρχε διαφορά. Και το όνομα αυτής: οπίσθιος φωτισμός. Οι παλαιότερες LCD οθόνες χρησιμοποιούσαν μια λάμπα φθορισμού για τον οπίσθιο φωτισμό τους, ενώ οι νεότερες LED χρησιμοποιούσαν ένα σύστημα πολλαπλών και πολύ πιο αποτελεσματικών φωτοδιόδων (Light Emitting Diodes - εξ’ ου και η ονομασία) που φώτιζαν το πάνελ. Οι οθόνες LCD του παρελθόντος όμως δεν υπάρχουν πια. Τώρα, όλες οι οθόνες LCD χρησιμοποιούν το σύστημα LED για τον οπίσθιο φωτισμό τους και να ποιες είναι οι διαφορές.
Δείτε ακόμη: 4K TV, Ultra HD ή Full HD – Οδηγός αγοράς τηλεόρασης
Περί οπίσθιου φωτισμού
Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι οπίσθιου φωτισμού που χρησιμοποιούνται στις οθόνες LCD του σήμερα: CCFL backlighting, full array LED backlighting, και LED edgelighting. Η κάθε μία από αυτές τις τεχνολογίες έχει τα υπέρ και τα κατά της και διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Ας τις εξετάσουμε σύντομα.
CCFL (Cold Cathode Fluorescent Lamp) Backlighting
Η παλαιότερη από τις τρεις που έχει πια εγκαταλειφθεί ως επί το πλείστον, εκτός κι αν μιλάμε για πολύ φθηνές οθόνες, οπότε ...
Μια σειρά από Cold Cathode Fluorescent Lamps (λάμπες φθορισμού ψυχρής καθόδου) τοποθετούνται στο οπίσθιο μέρος του πάνελ για να το φωτίζουν ομοιόμορφα (όσο γίνεται), όμως μια τέτοια μέθοδος επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της εικόνας και επιπλέον το όλο σύστημα προσθέτει στο τελικό πάχος της οθόνης. Γι’ αυτό οι οθόνες αυτού του είδους δεν είναι λεπτές και, εν γένει, το σύστημα αυτό υπάρχει πια μόνο σε πολύ φθηνές οθόνες.
Full array backlighting
Το Full array backlighting αντικατέστησε ουσιαστικά την προηγούμενη τεχνολογία των CCFL LED οθονών. Μια σειρά από πολλαπλά LED καλύπτει την πλάτη του LCD πάνελ, με τη δυνατότητα να φωτίζουν ή όχι συγκεκριμένα σημεία της οθόνης (local dimming). Έχουν φυσικά πολύ πιο αποτελεσματικό, ομοιόμορφο και ακριβή φωτισμό, πολύ καλύτερη ποιότητα εικόνας, καταναλώνουν πολύ λιγότερο ρεύμα και, όπως καταλαβαίνετε, στοιχίζουν και πολύ πιο ακριβά.
Edge lighting
Η τρίτη τεχνολογία οπίσθιου φωτισμού των LCD οθονών, αποκαλείται Edge lighting (ή συνήθως LED edgelighting). Σημαίνει φωτισμός των άκρων και όπως δηλώνει το όνομα, φωτίζουν τα άκρα της οθόνης και έρχονται σε διαφορετικούς συνδυασμούς με LED φωτοδιόδους στο κάτω μέρος της οθόνης μόνο, πάνω και κάτω, αριστερά και δεξιά ή και στις τέσσερις πλευρές της οθόνης. Φυσικά έχουμε διαφορές στην ομοιομορφία φωτισμού και ποιότητα της εικόνας ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο από τον κατασκευαστή συνδυασμό, αλλά και στην τιμή της οθόνης. Είναι όμως καλύτερες από τις αρχαίες πια CCFL της πρώτης κατηγορίας και σημαντικά φθηνότερες από τις Full array της δεύτερης κατηγορίας, αλλά και ποιοτικά κατώτερες από αυτές. Έτσι, αποτελούν τη μεσαία - αλλά και πιο διαδεδομένη - κατηγορία LED οθονών.
Δείτε ακόμη: HDR TV: το νέο στάνταρ στην εικόνα της τηλεόρασης
Τι είναι το local dimming στις Full array backlighting οθόνες
Χωρίς να σας κουράσουμε, θα πούμε ότι το local dimming είναι η δυνατότητα να αναβοσβήνουν τα LED φωτισμού στο συγκεκριμένο σημείο της οθόνης όπου αυτό απαιτείται, ανάλογα με την πληροφορία εικόνας. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε βαθύτερο μαύρο και φωτεινότερο λευκό - και άρα πολύ καλύτερη ποιότητα αντίθεσης - στις συγκεκριμένες οθόνες. Γι’ αυτό η ποιότητα εικόνας είναι ανώτερη και η εν λόγω τεχνολογία ακριβότερη.
Αν και το local dimming μπορεί να υπάρξει - μέχρις ενός σημείου - και στις Edge lighting οθόνες με την ονομασία «Direct local dimming», η ποιότητα εικόνας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συναγωνιστεί αυτήν των Full array που έχουν τον πλήρη έλεγχο σε όλο το εύρος του πάνελ. Οι περισσότεροι κατασκευαστές όμως δεν κάνουν αυτή τη διάκριση στην περιγραφή της οθόνης τους. Και, εννοείται, ότι οι παλιές CCFL οθόνες, δεν έχουν καν τέτοια δυνατότητα.
Οι LED οθόνες στο μέλλον
Αν και η τεχνολογία OLED - όπου το ίδιο το πάνελ είναι αυτόφωτο χωρίς ανάγκη οπίσθιου φωτισμού και με πολύ ανώτερη ποιότητα εικόνας - έχει πια έλθει στην αγορά, η τεχνολογία LED συνεχίζει να υφίσταται και να εξελίσσεται. Το υψηλό κόστος των OLED μαζί με την απώλεια σε ακρίβεια χρωμάτων εν σχέσει με τις κορυφαίες LED (δείτε οθόνη iPhone 7 έναντι του ανταγωνισμού) κάνει τις οθόνες LED να συνεχίζουν να είναι μια τεχνολογία με μέλλον.
Και μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές γίνεται στην τεχνολογία edgelighting. Προκειμένου να πετύχουν ανώτερης ποιότητας local dimming αλλά και το κόστος χαμηλό σχετικά, κατασκευαστές όπως οι Sony και Samsung έχουν βρει νέες λύσεις όσον αφορά το edgelighting. Η μεν Sony ονομάζει την τεχνολογία της «Slim Backlight Master Drive», ενώ η Samsung «Infinite Array».
Το QLED
Πέρα από αυτά, μια ακόμη τεχνολογία έρχεται να προστεθεί στο οπλοστάσιο των LED οθονών στον αγώνα επικράτησης με τις OLED. Η QLED είναι μια νέα τεχνολογία υψηλότατου επιπέδου για τις LED οθόνες κι έρχεται κι αυτή από (ποιον άλλο;) τη Samsung. Δεν πρόκειται περί μιας νέας τεχνολογίας αυτόφωτου LCD πάνελ όπως οι OLED ή οι παλαιότερες Plasma (διάπυρου αερίου). Πέρα από αισθητικές αλλαγές στη σχεδίαση και προχωρημένες δυνατότητες smart TV, οι QLED θα φέρουν σημαντικές αλλαγές στην τεχνολογία οπίσθιου φωτισμού. Οι QLED TV θα φέρουν ανανέωση στις - γερασμένες πια - οθόνες τύπου edgelighting. Το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερη και ομαλότερη μετάβαση στα επίπεδα του γκρι (που δεν είναι 50 αποχρώσεις, αλλά 256 επί τη ευκαιρία), κάτι που θα έχει σαν συνολικό αποτέλεσμα τη συνολική βελτίωση της χρωματικής ποιότητας και απόδοσης της οθόνης χωρίς το κόστος να ανεβαίνει κατακόρυφα όπως με τις Full array. Μαζί με αυτό θα υπάρχει φωτεινότερη κλιμάκωση στα χρώματα, ποιοτικότερη αντίθεση και βεβαίως βελτιστοποιημένο HDR (High Dynamic Range) με το σύστημα HDR 1500 της Samsung.
Αν σας ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες της τεχνολογίας QLED, δείτε το παρακάτω βίντεο:
Δείτε ακόμη: Μια οθόνη τηλεόρασης που τυλίγεται σε ρολό από την LG
Από Elichord
